Quy định giải thể doanh nghiệp: Cập nhật chi tiết thủ tục, hồ sơ  

Quy định giải thể doanh nghiệp là thủ tục pháp lý cuối cùng khi doanh nghiệp không còn tiếp tục hoạt động. Tuy nhiên, việc không nắm rõ các quy định về giải thể có thể dẫn đến hậu quả pháp lý nghiêm trọng. Bài viết này do các chuyên viên pháp lý thuộc Team Dịch vụ pháp chế – Luật Thiên Mã biên soạn, sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn quy trình này. 

Khái quát chung về giải thể doanh nghiệp

Quy định giải thể doanh nghiệp là thủ tục chấm dứt tư cách pháp nhân của một doanh nghiệp theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định. Theo Điều 207 Luật Doanh nghiệp 2020, doanh nghiệp có thể bị giải thể khi không còn nhu cầu hoạt động hoặc rơi vào các trường hợp đặc thù như bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, không còn thành viên hợp lệ hay theo quyết định của chủ sở hữu/cổ đông.

Cần phân biệt rõ giải thể và phá sản. Nếu giải thể là việc doanh nghiệp chủ động chấm dứt hoạt động khi không còn vướng mắc về tài sản hay nghĩa vụ tài chính, thì phá sản xảy ra khi doanh nghiệp mất khả năng thanh toán và phải trải qua thủ tục tố tụng tại Tòa án.

Căn cứ pháp lý, quy định của pháp luật về giải thể doanh nghiệp bao gồm:

• Luật Doanh nghiệp 2020
• Nghị định 01/2021/NĐ-CP hướng dẫn về đăng ký doanh nghiệp
• Luật Quản lý thuế 2019, Luật BHXH 2014, cùng các văn bản hướng dẫn liên quan

Theo báo cáo từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong 6 tháng đầu năm 2024, cả nước ghi nhận hơn 21.000 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể – cho thấy nhu cầu chấm dứt hoạt động kinh doanh đang ngày càng phổ biến trong bối cảnh cạnh tranh và biến động kinh tế.

Quy định về các trường hợp và điều kiện giải thể  

Quy định về giải thể doanh nghiệp không đơn thuần là quyết định nội bộ mà phải tuân thủ nghiêm ngặt theo quy định của pháp luật hiện hành. Tùy thuộc vào lý do chấm dứt hoạt động kinh doanh, doanh nghiệp có thể rơi vào các trường hợp giải thể khác nhau, kéo theo những yêu cầu, điều kiện riêng biệt cần đáp ứng. Nếu không thực hiện đúng trình tự, doanh nghiệp có thể đối mặt với các rủi ro pháp lý như bị từ chối giải thể, xử phạt hành chính hoặc kéo dài thời gian xử lý hồ sơ.

Các trường hợp giải thể doanh nghiệp theo quy định pháp luật

1. Giải thể theo quyết định chủ sở hữu hoặc cổ đông

• Doanh nghiệp tự nguyện chấm dứt hoạt động kinh doanh do không còn nhu cầu.
• Được áp dụng với doanh nghiệp tư nhân, công ty TNHH và quy định giải thể công ty cổ phần.
• Cơ quan có thẩm quyền thông qua: chủ sở hữu, Hội đồng thành viên, Đại hội đồng cổ đông.

2. Quy định giải thể doanh nghiệp khi hết thời hạn hoạt động

• Trường hợp doanh nghiệp đăng ký thời hạn hoạt động hữu hạn mà không gia hạn khi hết hạn.
• Tự động phát sinh nghĩa vụ giải thể theo pháp luật nếu không thực hiện gia hạn.

3. Giải thể do không còn đủ thành viên tối thiểu: Áp dụng với công ty TNHH hai thành viên trở lên, công ty hợp danh… Ví dụ: công ty TNHH còn lại một thành viên mà sau 6 tháng không bổ sung đủ số thành viên.
4. Quy định pháp luật về giải thể doanh nghiệp khi bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp

• Theo quyết định của cơ quan đăng ký kinh doanh (Phòng ĐKKD) khi doanh nghiệp vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ pháp luật.
• Trường hợp này giải thể mang tính bắt buộc.

Điều kiện để doanh nghiệp được phép giải thể

1. Quy định giải thể doanh nghiệp đầu tiên là không có tranh chấp đang giải quyết tại Tòa án: Theo Điều 207 Luật Doanh nghiệp 2020, doanh nghiệp không được giải thể nếu đang là bị đơn hoặc liên quan đến tranh chấp kinh tế, dân sự.
2. Hoàn tất nghĩa vụ tài chính với Nhà nước

• Bao gồm: thuế, phí, lệ phí, bảo hiểm xã hội…
• Theo Luật Quản lý thuế 2019, doanh nghiệp phải hoàn thành thủ tục chốt thuế và quyết toán thuế trước khi nộp hồ sơ giải thể.

3. Thanh lý toàn bộ tài sản và nợ phải trả: Theo quy định giải thể doanh nghiệp, DN phải tiến hành thanh lý tài sản, phân chia tài sản còn lại (nếu có), hoàn trả khoản vay, tiền lương, trợ cấp cho người lao động.
4. Công bố quyết định giải thể đúng quy định

• Công bố thông tin giải thể trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp trong thời hạn 7 ngày làm việc.
• Phải thông báo đến tất cả chủ nợ, đối tác và người lao động.

Quy trình giải thể doanh nghiệp đúng pháp luật

Quy định giải thể doanh nghiệp là thủ tục pháp lý quan trọng, yêu cầu doanh nghiệp phải tuân thủ đầy đủ quy trình theo quy định tại Điều 208 Luật Doanh nghiệp 2020 và các văn bản hướng dẫn thi hành. Dưới đây là 5 bước cơ bản trong quy trình giải thể doanh nghiệp đúng pháp luật:

• Bước 1: Ra quyết định giải thể. Doanh nghiệp tổ chức họp (Hội đồng thành viên, Đại hội đồng cổ đông hoặc chủ sở hữu) để thông qua quyết định giải thể. Quyết định này phải nêu rõ lý do giải thể, thời gian thanh lý tài sản, phương án xử lý nghĩa vụ tài chính.
• Bước 2: Thông báo giải thể đến Phòng Đăng ký kinh doanh. Quy định giải thể doanh nghiệp, trong vòng 7 ngày làm việc, doanh nghiệp phải gửi thông báo kèm theo quyết định giải thể lên Phòng Đăng ký kinh doanh nơi đăng ký trụ sở chính.
• Bước 3: Công bố thông tin giải thể. Thông tin giải thể được công bố công khai trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp, đồng thời gửi thông báo đến cơ quan thuế, chủ nợ, người lao động và các bên liên quan.
• Bước 4: Hoàn tất nghĩa vụ tài chính và thanh lý tài sản. Trong quy định giải thể doanh nghiệp yêu cầu DN phải tiến hành thanh lý tài sản, quyết toán thuế, hoàn tất nghĩa vụ với cơ quan thuế, bảo hiểm và các đối tác, người lao động.
• Bước 5: Nộp hồ sơ giải thể. Sau khi hoàn tất các bước trên, doanh nghiệp nộp hồ sơ giải thể đến Phòng Đăng ký kinh doanh. Nếu hồ sơ hợp lệ, cơ quan này sẽ xóa tên doanh nghiệp khỏi hệ thống.

Những rủi ro nếu giải thể doanh nghiệp không đúng quy định

Quy định giải thể doanh nghiệp là quá trình pháp lý phức tạp, đòi hỏi sự tuân thủ nghiêm ngặt theo luật định. Nếu doanh nghiệp tiến hành giải thể không đúng trình tự, không đầy đủ hồ sơ hoặc chưa hoàn tất nghĩa vụ pháp lý, có thể đối mặt với nhiều hệ lụy nghiêm trọng:

1. Bị từ chối giải thể hoặc kéo dài thời gian xử lý. Phòng Đăng ký kinh doanh có quyền từ chối hồ sơ giải thể nếu doanh nghiệp chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế, bảo hiểm hoặc còn nợ báo cáo tài chính. Điều này gây gián đoạn quá trình giải thể và phát sinh thêm chi phí hành chính.
2. Không tuân thủ đúng quy định giải thể doanh nghiệp có thể bị xử phạt vi phạm hành chính. Theo Nghị định 122/2021/NĐ-CP, doanh nghiệp chậm nộp hồ sơ giải thể, không công bố thông tin đúng thời hạn có thể bị phạt tiền từ 10 – 20 triệu đồng tùy mức độ vi phạm.
3. Đại diện pháp luật bị truy cứu trách nhiệm cá nhân. Nếu giải thể mà chưa thanh toán hết nợ, bỏ trốn hoặc cố tình làm sai lệch hồ sơ, người đại diện theo pháp luật có thể bị truy cứu trách nhiệm dân sự hoặc hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự.
4. Tồn tại tranh chấp về tài sản và nghĩa vụ chưa được giải quyết. Việc giải thể khi chưa thanh lý tài sản hoặc chưa thỏa thuận rõ với chủ nợ có thể dẫn đến tranh chấp dân sự kéo dài, ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp và các thành viên.

Dịch vụ pháp lý hỗ trợ giải thể doanh nghiệp tại Luật Thiên Mã

Team Dịch vụ pháp chế – Luật Thiên Mã cung cấp dịch vụ giải thể doanh nghiệp trọn gói giúp khách hàng xử lý toàn bộ thủ tục pháp lý một cách nhanh chóng, đúng quy định và không phát sinh rủi ro. Cam kết hỗ trợ:

• Tư vấn quy định giải thể doanh nghiệp bao gồm về điều kiện, trường hợp giải thể.
• Soạn thảo toàn bộ hồ sơ: Quyết định giải thể, biên bản họp, thông báo, công bố…
• Làm việc với cơ quan thuế, BHXH, Sở KH&ĐT, hỗ trợ chốt nghĩa vụ tài chính và hồ sơ giải thể.
• Theo dõi xuyên suốt hồ sơ cho đến khi doanh nghiệp chính thức bị xóa khỏi hệ thống đăng ký kinh doanh.

Với đội ngũ luật sư chuyên sâu trong lĩnh vực doanh nghiệp, Luật Thiên Mã đảm bảo quy trình diễn ra nhanh gọn, tuân thủ đúng quy định giải thể doanh nghiệp và bảo vệ tối đa quyền lợi của khách hàng.

Kết luận

Giải thể doanh nghiệp là một quy trình pháp lý quan trọng, đòi hỏi người thực hiện cần hiểu rõ quy định pháp luật hiện hành. Nếu bạn đang gặp khó khăn hoặc không chắc chắn về thủ tục, hãy liên hệ Team Dịch vụ pháp chế – Luật Thiên Mã để được hỗ trợ chuyên sâu, bảo vệ tối đa quyền lợi và tránh các rủi ro pháp lý không đáng có.