Hợp Đồng Sử Dụng Quyền Tác Giả: Chìa Khóa Khai Thác Giá Trị Sáng Tạ

Trong bối cảnh nền kinh tế sáng tạo ngày càng phát triển, quyền tác giả trở thành một tài sản trí tuệ vô cùng giá trị. Để khai thác và thương mại hóa các tác phẩm như sách, bài hát, phần mềm, thiết kế, bài báo, phim ảnh, v.v., chủ sở hữu quyền tác giả thường cấp phép cho cá nhân hoặc tổ chức khác sử dụng. Việc này được thực hiện thông qua hợp đồng sử dụng quyền tác giả, một văn bản pháp lý ràng buộc, đảm bảo quyền lợi cho cả bên cấp phép và bên được cấp phép.

Team dịch vụ pháp chế – Luật Thiên Mã sẽ cùng bạn đi sâu vào bản chất, các loại hình và những điều khoản cốt lõi của một hợp đồng sử dụng quyền tác giả, giúp bạn hiểu rõ cách thức khai thác tối đa giá trị từ tác phẩm của mình.

 

I. Hợp đồng sử dụng quyền tác giả là gì?

Hợp đồng sử dụng quyền tác giả (hay còn gọi là hợp đồng li-xăng quyền tác giả, hợp đồng cấp phép quyền tác giả) là một thỏa thuận bằng văn bản. Theo đó, chủ sở hữu quyền tác giả hoặc người được ủy quyền hợp pháp (bên cấp phép) cho phép một cá nhân hoặc tổ chức khác (bên được cấp phép) khai thác, sử dụng một hoặc một số quyền tài sản thuộc quyền tác giả đối với tác phẩm trong một phạm vi, thời hạn và với các điều kiện cụ thể.

Bản chất của hợp đồng này là việc chuyển giao quyền sử dụng, chứ không phải chuyển giao quyền sở hữu tác phẩm. Chủ sở hữu quyền tác giả vẫn giữ quyền sở hữu tác phẩm và các quyền nhân thân không thể chuyển giao.

II. Các bên trong hợp đồng sử dụng quyền tác giả

Hợp đồng này thường có sự tham gia của hai bên chính:

• Bên cấp phép (Licensor): Là chủ sở hữu quyền tác giả (tác giả hoặc người thừa kế, tổ chức/cá nhân được chuyển giao quyền tài sản) hoặc tổ chức/cá nhân được ủy quyền hợp pháp từ chủ sở hữu. Bên này có quyền cấp phép sử dụng tác phẩm.
• Bên được cấp phép (Licensee): Là tổ chức hoặc cá nhân có nhu cầu khai thác, sử dụng tác phẩm cho các mục đích thương mại hoặc phi thương mại, theo phạm vi được thỏa thuận.

III. Tại sao cần có hợp đồng sử dụng quyền tác giả?

Một hợp đồng sử dụng quyền tác giả chặt chẽ mang lại nhiều lợi ích cho cả hai bên:

Đối với bên cấp phép (Chủ sở hữu quyền tác giả):

• • Khai thác thương mại tác phẩm: Biến tác phẩm thành nguồn thu nhập mà không cần tự mình sản xuất, phân phối.
  • Bảo vệ quyền lợi: Ngăn chặn việc sử dụng ngoài phạm vi cho phép, đảm bảo nhận được thù lao xứng đáng, và có cơ sở pháp lý để xử lý các vi phạm.
  • Kiểm soát việc sử dụng: Đặt ra các điều kiện về cách thức, mục đích, địa điểm sử dụng để bảo vệ danh tiếng và giá trị của tác phẩm.

Đối với bên được cấp phép:

• • Hợp pháp hóa việc sử dụng: Đảm bảo việc sử dụng tác phẩm là hợp pháp, tránh nguy cơ bị kiện tụng về xâm phạm quyền tác giả.
  • Khai thác giá trị tác phẩm: Sử dụng tác phẩm để phục vụ mục đích kinh doanh, sáng tạo của mình (ví dụ: xuất bản sách, phát hành nhạc, sử dụng phần mềm, đưa tin bài).
  • Minh bạch về quyền và nghĩa vụ: Nắm rõ phạm vi được phép sử dụng, nghĩa vụ thanh toán và các điều kiện khác.

IV. Các quyền tài sản có thể cấp phép trong hợp đồng

Theo Điều 20 Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam, các quyền tài sản sau đây có thể là đối tượng của hợp đồng sử dụng quyền tác giả:

• Làm tác phẩm phái sinh (ví dụ: chuyển thể tiểu thuyết thành phim, dịch tác phẩm ra ngôn ngữ khác).
• Biểu diễn tác phẩm trước công chúng (áp dụng cho tác phẩm sân khấu, âm nhạc).
• Sao chép tác phẩm (in ấn sách, ghi đĩa nhạc, sao chép phần mềm).
• Phân phối bản gốc hoặc bản sao tác phẩm (phát hành sách, đĩa CD/DVD).
• Truyền đạt tác phẩm đến công chúng bằng phương tiện hữu tuyến, vô tuyến, mạng thông tin điện tử hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào khác (phát sóng trên TV, radio, đăng tải lên mạng internet).
• Cho thuê bản gốc hoặc bản sao tác phẩm điện ảnh, chương trình máy tính (áp dụng cho các bản ghi).

V. Các nội dung chính của một hợp đồng sử dụng quyền tác giả

Một hợp đồng sử dụng quyền tác giả chuẩn cần bao gồm các điều khoản cơ bản sau:

1. Thông tin các bên:
   • Tên đầy đủ, địa chỉ, thông tin liên hệ của bên cấp phép và bên được cấp phép.
   • Thông tin người đại diện theo pháp luật (đối với tổ chức) hoặc số CMND/CCCD (đối với cá nhân).
2. Đối tượng hợp đồng (Thông tin về tác phẩm):
   • Tên tác phẩm.
   • Tên tác giả.
   • Loại hình tác phẩm (văn học, khoa học, âm nhạc, mỹ thuật, nhiếp ảnh, điện ảnh, phần mềm, v.v.).
   • Ngày hoàn thành hoặc công bố tác phẩm (nếu có).
   • Số Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả (nếu đã đăng ký).
   • Mô tả chi tiết tác phẩm để tránh nhầm lẫn.
3. Phạm vi và phương thức sử dụng tác phẩm: Đây là điều khoản quan trọng nhất, xác định giới hạn quyền được cấp phép. Cần ghi rõ:
   • Quyền được phép sử dụng: Bên được cấp phép được sử dụng quyền nào trong số các quyền tài sản (ví dụ: sao chép, phân phối, truyền đạt đến công chúng).
   • Hình thức sử dụng: Sử dụng dưới hình thức gì (ví dụ: xuất bản sách in, phát hành E-book, sử dụng làm nhạc nền phim, đăng tải trên nền tảng số).
   • Phạm vi lãnh thổ: Giới hạn địa lý được phép sử dụng (ví dụ: chỉ trong lãnh thổ Việt Nam, khu vực Đông Nam Á, toàn cầu).
   • Thời hạn sử dụng: Thời gian hợp đồng có hiệu lực (ví dụ: 03 năm, 05 năm, vô thời hạn).
   • Tính độc quyền hay không độc quyền:
     • Độc quyền: Bên cấp phép chỉ cho phép duy nhất một bên được cấp phép sử dụng quyền đó trong phạm vi và thời hạn cụ thể.
     • Không độc quyền: Bên cấp phép có thể cấp phép sử dụng quyền đó cho nhiều cá nhân/tổ chức khác nhau.
4. Thù lao và phương thức thanh toán:
   • Mức thù lao (tiền bản quyền): Có thể là một khoản cố định, tỷ lệ phần trăm trên doanh thu, hoặc kết hợp.
   • Đơn vị tiền tệ.
   • Phương thức thanh toán (chuyển khoản, tiền mặt).
   • Thời gian thanh toán (một lần, định kỳ hàng tháng/quý/năm).
   • Quy định về báo cáo doanh thu để tính thù lao (nếu là tỷ lệ phần trăm).
5. Quyền và nghĩa vụ của các bên:
   • Quyền của bên cấp phép: Kiểm tra việc sử dụng tác phẩm, nhận thù lao, yêu cầu chấm dứt vi phạm.
   • Nghĩa vụ của bên cấp phép: Đảm bảo tác phẩm là hợp pháp, có quyền cấp phép, không tranh chấp quyền.
   • Quyền của bên được cấp phép: Sử dụng tác phẩm trong phạm vi được cho phép, yêu cầu bên cấp phép hợp tác.
   • Nghĩa vụ của bên được cấp phép: Thanh toán thù lao đầy đủ, sử dụng đúng phạm vi, không làm tổn hại đến danh dự, uy tín của tác giả, giữ nguyên vẹn tác phẩm (trừ trường hợp được phép làm tác phẩm phái sinh).
6. Trách nhiệm vi phạm hợp đồng:
   • Quy định rõ các trường hợp vi phạm, biện pháp xử lý (buộc chấm dứt, bồi thường thiệt hại, phạt vi phạm).
7. Điều khoản bảo mật:
   • Quy định về việc bảo mật thông tin liên quan đến hợp đồng hoặc các bí mật kinh doanh được tiết lộ trong quá trình hợp tác.
8. Điều khoản chấm dứt hợp đồng:
   • Các trường hợp chấm dứt hợp đồng (hết thời hạn, vi phạm nghiêm trọng, thỏa thuận).
   • Hậu quả pháp lý khi chấm dứt hợp đồng.
9. Giải quyết tranh chấp:
   • Ưu tiên hòa giải, thương lượng.
   • Nếu không đạt được thỏa thuận, sẽ giải quyết tại Tòa án có thẩm quyền hoặc Trọng tài thương mại.
10. Hiệu lực hợp đồng:

Ngày ký, số bản sao, ngôn ngữ hợp đồng.

VI. Lưu ý quan trọng khi lập và thực hiện hợp đồng sử dụng quyền tác giả

• Tính pháp lý của tác phẩm: Đảm bảo tác phẩm là hợp pháp và bên cấp phép thực sự là chủ sở hữu hoặc người có quyền hợp pháp để cấp phép.
• Chi tiết hóa phạm vi sử dụng: Đây là điều khoản cốt lõi, càng chi tiết càng tốt để tránh hiểu lầm và tranh chấp sau này. Tránh các từ ngữ mơ hồ như “mọi mục đích”, “không giới hạn”.
• Thù lao rõ ràng: Phương thức tính toán và thanh toán thù lao cần được quy định rõ ràng, minh bạch.
• Quyền nhân thân: Quyền nhân thân (đặt tên cho tác phẩm, đứng tên thật/bút danh trên tác phẩm, công bố tác phẩm, bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm) không thể chuyển giao. Hợp đồng chỉ liên quan đến quyền tài sản.
• Đăng ký quyền tác giả: Mặc dù không bắt buộc để phát sinh quyền, nhưng việc đăng ký quyền tác giả tại Cục Bản quyền tác giả (thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) sẽ cung cấp bằng chứng pháp lý mạnh mẽ khi có tranh chấp.
• Sử dụng dịch vụ pháp lý: Với tính chất phức tạp và giá trị cao của quyền tác giả, việc tham vấn hoặc sử dụng dịch vụ của luật sư, chuyên gia pháp lý có kinh nghiệm là rất cần thiết để đảm bảo hợp đồng chặt chẽ, bảo vệ tối đa quyền lợi của bạn.

 

Team dịch vụ pháp chế – Luật Thiên Mã với kinh nghiệm chuyên sâu trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, sẵn sàng hỗ trợ bạn trong việc tư vấn, soạn thảo và rà soát hợp đồng sử dụng quyền tác giả. Chúng tôi cam kết mang lại giải pháp pháp lý tối ưu, giúp bạn an tâm khai thác và phát triển giá trị từ tài sản sáng tạo của mình.

Bạn đang có nhu cầu lập hoặc xem xét một hợp đồng sử dụng quyền tác giả? Hãy liên hệ ngay với Luật Thiên Mã để được tư vấn miễn phí!