Bạn đang muốn bảo vệ những sản phẩm trí tuệ của mình và tìm hiểu về đối tượng bảo hộ quyền tác giả? Hiểu rõ đối tượng của quyền tác giả là gì, cũng như đối tượng không được bảo hộ quyền tác giả là vô cùng quan trọng để bạn có thể xác định đúng loại tài sản trí tuệ của mình và áp dụng hình thức bảo vệ phù hợp.
Team dịch vụ pháp chế-Luật Thiên Mã sẽ cùng bạn khám phá chi tiết về đối tượng bảo hộ quyền tác giả theo quy định pháp luật Việt Nam.
1. Đối Tượng Bảo Hộ Quyền Tác Giả: Các Loại Hình Tác Phẩm Được Bảo Hộ
Theo Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam, đối tượng của quyền tác giả bao gồm các tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học. Quyền tác giả phát sinh tự động kể từ khi tác phẩm được sáng tạo và thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký.
Cụ thể, đối tượng được bảo hộ quyền tác giả bao gồm các loại hình tác phẩm sau:
- Tác phẩm văn học, khoa học, sách giáo khoa, giáo trình và tác phẩm khác được thể hiện dưới dạng chữ viết hoặc ký tự khác: Bao gồm tiểu thuyết, truyện ngắn, thơ, kịch bản, bài luận, công trình nghiên cứu, báo cáo khoa học, từ điển, bách khoa toàn thư, v.v.
- Bài giảng, bài phát biểu và bài nói khác: Các bài thuyết trình, diễn văn, bài nói chuyện, tọa đàm được ghi lại dưới dạng vật chất.
- Tác phẩm báo chí: Các bài viết, phóng sự, bình luận trên báo in, báo điện tử, tạp chí, bản tin.
- Tác phẩm âm nhạc: Giai điệu, hòa âm, phối khí, lời ca, không phân biệt có được trình diễn hay không.
- Tác phẩm sân khấu: Kịch bản chèo, tuồng, cải lương, vũ kịch, kịch nói, nhạc kịch, xiếc, múa, kịch câm, v.v.
- Tác phẩm điện ảnh và tác phẩm được tạo ra theo phương pháp tương tự: Phim truyện, phim tài liệu, phim hoạt hình, video ca nhạc, phim quảng cáo, v.v. (bao gồm cả các tác phẩm sân khấu được định hình trên băng, đĩa).
- Tác phẩm tạo hình, mỹ thuật ứng dụng:
- Tác phẩm tạo hình: Tranh vẽ (sơn dầu, lụa, khắc gỗ, v.v.), tượng, phù điêu, đồ họa, v.v.
- Tác phẩm mỹ thuật ứng dụng: Thiết kế thời trang, thiết kế đồ họa (logo có tính sáng tạo cao), đồ gốm sứ, sản phẩm thủ công mỹ nghệ, đồ trang sức, v.v. (những tác phẩm có tính năng hữu ích, có thể gắn liền với đồ vật).
- Tác phẩm nhiếp ảnh: Các bức ảnh nghệ thuật, ảnh báo chí, ảnh tư liệu.
- Tác phẩm kiến trúc: Bản vẽ thiết kế kiến trúc, mô hình kiến trúc, công trình kiến trúc thực tế.
- Bản họa đồ, sơ đồ, bản đồ, bản vẽ liên quan đến địa hình, kiến trúc, công trình khoa học: Các bản vẽ kỹ thuật, quy hoạch, thiết kế.
- Tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian: Các câu chuyện dân gian, thành ngữ, tục ngữ, ca dao, hò vè, điệu múa, bài hát dân gian đã được định hình.
- Chương trình máy tính (phần mềm), sưu tập dữ liệu: Mã nguồn, mã máy của phần mềm; cách sắp xếp, tuyển chọn dữ liệu một cách có hệ thống và sáng tạo.
Lưu ý: Tác phẩm phái sinh (chuyển thể, phóng tác, biên soạn, chú giải, tuyển chọn, v.v.) cũng được bảo hộ quyền tác giả, nhưng phải không gây phương hại đến quyền tác giả đối với tác phẩm gốc và phải có tính sáng tạo riêng.
2. Đối Tượng Bảo Hộ Của Quyền Tác Giả: Điều Kiện Chung
Để một tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả, tác phẩm đó phải đáp ứng các điều kiện sau:
- Tính nguyên gốc (Originality): Tác phẩm phải do tác giả trực tiếp sáng tạo bằng lao động trí tuệ của mình, không sao chép từ tác phẩm của người khác.
- Được thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định: Tức là tác phẩm phải được định hình, không còn là ý tưởng hay khái niệm trong đầu tác giả. Ví dụ: bản thảo, bản in, bản ghi âm, bản ghi hình, file điện tử, v.v.
- Thuộc một trong các loại hình tác phẩm được bảo hộ như đã liệt kê ở mục 1.
3. Đối Tượng Không Được Bảo Hộ Quyền Tác Giả
Bên cạnh các đối tượng quyền tác giả được bảo hộ, pháp luật cũng quy định rõ về đối tượng không được bảo hộ quyền tác giả. Việc này nhằm cân bằng lợi ích giữa tác giả và lợi ích công cộng, đảm bảo sự phát triển chung của xã hội. Các đối tượng này bao gồm:
Tin tức thời sự thuần túy đưa tin: Các thông tin báo chí ngắn hàng ngày, tin vặt, số liệu sự thật, chỉ mang tính chất đưa tin, không có tính sáng tạo. Ví dụ: “Giá vàng hôm nay tăng 100.000 VNĐ/chỉ” là tin tức thuần túy.
Văn bản hành chính: Bao gồm các văn bản của cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội – nghề nghiệp và đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân. Ví dụ: luật, nghị định, thông tư, quyết định hành chính, công văn.
Quy trình, hệ thống, phương pháp hoạt động, khái niệm, nguyên lý, số liệu:
- Quy trình: Trình tự các bước để tiến hành một công việc.
- Hệ thống: Tập hợp các yếu tố có quan hệ chặt chẽ tạo thành một thể thống nhất.
- Phương pháp hoạt động: Cách thức thực hiện một công việc.
- Khái niệm, nguyên lý: Những ý tưởng cơ bản, lý thuyết ban đầu.
- Số liệu: Các dữ liệu thô, con số.
Những đối tượng này không được bảo hộ bản quyền vì chúng là các ý tưởng, nguyên lý hoặc thông tin cơ bản, thuộc về phạm vi công cộng để thúc đẩy sự đổi mới và học hỏi. Tuy nhiên, cách thể hiện, trình bày một cách sáng tạo các quy trình, hệ thống hay số liệu lại có thể được bảo hộ bản quyền.
4. Đăng Ký Đối Tượng Bảo Hộ Quyền Tác Giả: Dịch Vụ Từ Luật Thiên Mã
Việc xác định đúng đối tượng bảo hộ quyền tác giả cho tác phẩm của bạn là bước đầu tiên và quan trọng nhất để bảo vệ thành quả sáng tạo. Team dịch vụ pháp chế-Luật Thiên Mã với đội ngũ luật sư và chuyên gia sở hữu trí tuệ giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn:
- Tư vấn chuyên sâu: Giúp bạn nhận diện và phân loại chính xác tác phẩm của mình có thuộc đối tượng bảo hộ quyền tác giả hay không, và loại hình nào phù hợp nhất.
- Đánh giá khả năng bảo hộ: Phân tích tính nguyên gốc, độc đáo của tác phẩm để đưa ra lời khuyên về khả năng đăng ký thành công.
- Hỗ trợ hoàn thiện hồ sơ: Hướng dẫn chi tiết cách chuẩn bị các tài liệu cần thiết, đặc biệt là bản sao tác phẩm để đảm bảo đáp ứng yêu cầu pháp luật.
- Đại diện thực hiện thủ tục: Thay mặt bạn nộp hồ sơ, theo dõi tiến độ, và xử lý mọi vấn đề phát sinh với Cục Bản quyền tác giả.
Nếu bạn đang có một tác phẩm và muốn tìm hiểu thêm về đối tượng quyền tác giả gồm những gì và cách đăng ký quyền tác giả cho tác phẩm của mình, đừng ngần ngại liên hệ với Team dịch vụ pháp chế-Luật Thiên Mã để được tư vấn miễn phí!
