Thay đổi chủ hộ kinh doanh cá thể là thủ tục cần thiết khi có sự chuyển giao quyền sở hữu hoặc thay đổi người đại diện. Nếu không thực hiện đúng quy định, hộ kinh doanh có thể gặp khó khăn trong giao dịch, kê khai thuế hoặc làm việc với cơ quan chức năng. Ngay sau đây, Team Dịch vụ pháp chế – Luật Thiên Mã sẽ hướng dẫn chi tiết điều kiện, hồ sơ và quy trình thực hiện theo pháp luật hiện hành.
Hộ kinh doanh cá thể có thể thay đổi chủ hộ kinh doanh không?
Thay đổi chủ hộ kinh doanh cá thể là hoàn toàn có thể thực hiện được theo quy định pháp luật. Căn cứ khoản 3 Điều 90 Nghị định 01/2021/NĐ-CP, hộ kinh doanh được phép thay đổi chủ sở hữu thông qua ba hình thức chính như sau:
- Chuyển nhượng (mua bán) hộ kinh doanh: Chủ hộ hiện tại có thể chuyển nhượng toàn bộ quyền sở hữu và điều hành hộ kinh doanh cho người khác thông qua hợp đồng mua bán. Sau khi ký kết, cả hai bên cùng thực hiện thông báo thay đổi chủ hộ và nộp hồ sơ tại cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện. Ví dụ: Ông A bán lại cửa hàng tạp hóa cho ông B.
- Tặng cho hộ kinh doanh: Trường hợp thủ tục thay đổi chủ hộ kinh doanh cá thể không có giao dịch tài chính, chủ hộ có thể tặng cho toàn bộ quyền sở hữu hộ kinh doanh thông qua hợp đồng tặng cho. Thủ tục tương tự như chuyển nhượng, cần có thông báo và nộp hồ sơ hợp lệ. Ví dụ: Ông A tặng cửa hàng đang kinh doanh cho con gái là bà C.
- Thừa kế hộ kinh doanh: Khi chủ hộ qua đời, hộ kinh doanh có thể được chuyển cho người thừa kế theo di chúc hoặc theo quy định pháp luật. Người thừa kế nộp hồ sơ cùng giấy tờ chứng minh quyền thừa kế và không cần chữ ký của người chủ cũ. Ví dụ: Ông A mất, con trai ông – anh D – kế thừa cửa hàng phụ tùng xe máy.
Điều kiện để trở thành chủ hộ kinh doanh cá thể mới
Để được thay đổi chủ hộ kinh doanh cá thể, cá nhân mới cần đáp ứng các điều kiện nhất định theo quy định tại Điều 80 Nghị định 01/2021/NĐ-CP. Cụ thể:
- Có đầy đủ năng lực hành vi dân sự theo Bộ luật Dân sự 2015, không thuộc diện bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị tạm giam, đang chấp hành án tù hoặc bị Tòa án cấm hành nghề, giữ chức vụ.
- Không đồng thời là chủ của hộ kinh doanh khác trên phạm vi toàn quốc.
- Không là chủ doanh nghiệp tư nhân hoặc thành viên công ty hợp danh (trừ khi được các thành viên hợp danh còn lại đồng ý).
- Cá nhân đăng ký phải là người thuộc hộ gia đình, tổ chức kinh tế không được phép đứng tên chủ hộ kinh doanh.
Quy trình hồ sơ thay đổi chủ hộ kinh doanh cá thể
Khi cần thay đổi chủ hộ kinh doanh cá thể, cả chủ cũ và chủ mới cần tuân thủ trình tự pháp lý cụ thể để đảm bảo việc sang tên diễn ra đúng quy định. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết giúp bạn nắm rõ các bước thực hiện, hồ sơ cần chuẩn bị và cơ quan tiếp nhận xử lý.
Hồ sơ thay đổi chủ hộ kinh doanh cá thể
Theo khoản 3 Điều 90 Nghị định 01/2021/NĐ-CP, người thực hiện thủ tục phải nộp bộ hồ sơ đầy đủ đến Phòng Đăng ký kinh doanh cấp huyện – nơi hộ kinh doanh đã đăng ký trước đó. Hồ sơ bao gồm:
- Thông báo thay đổi chủ hộ kinh doanh: Phải có chữ ký của cả chủ cũ và chủ mới (trừ trường hợp thừa kế). Mẫu theo Phụ lục III-2 của Thông tư 01/2021/TT-BKHĐT.
- Hợp đồng chuyển nhượng hoặc tặng cho: Là căn cứ xác nhận việc thay đổi tên chủ hộ kinh doanh cá thể.
- Văn bản xác nhận quyền thừa kế (nếu áp dụng): Cần có nếu việc thay đổi chủ hộ xuất phát từ quyền thừa kế.
- Biên bản họp của các thành viên hộ gia đình: Áp dụng với hộ kinh doanh do nhiều người trong gia đình cùng góp vốn.
- Giấy ủy quyền: Trong trường hợp một thành viên được đại diện làm chủ hộ.
Quy trình thay đổi thông tin chủ hộ kinh doanh cá thể
Thay đổi chủ hộ kinh doanh cá thể là một thủ tục quan trọng, đòi hỏi người thực hiện cần tuân thủ đúng quy trình và quy định pháp luật. Để giúp bạn dễ dàng nắm bắt và thực hiện đúng, dưới đây là hướng dẫn chi tiết từng bước trong quá trình thực hiện thủ tục này:
- Bước 1 – Nộp hồ sơ: Chủ hộ nộp hồ sơ tại UBND cấp quận/huyện – Phòng Đăng ký kinh doanh. Có thể chọn hình thức nộp trực tiếp hoặc trực tuyến qua Cổng thông tin đăng ký doanh nghiệp.
- Bước 2 – Xử lý hồ sơ: Cơ quan chức năng kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ. Nếu hợp lệ, giấy chứng nhận đăng ký mới sẽ được cấp trong 3 ngày làm việc.
- Bước 3 – Trả kết quả và thu hồi giấy cũ: Chủ hộ nộp lại giấy phép kinh doanh cũ để cơ quan cập nhật thông tin chính xác, phòng tránh lạm dụng hoặc gian lận.
Sau khi hoàn tất thủ tục thay đổi tên hộ kinh doanh cá thể, cá nhân hoặc tổ chức liên quan cần nhanh chóng thực hiện việc thông báo với cơ quan thuế để cập nhật thông tin người đại diện mới. Đồng thời, cần thông báo với ngân hàng, đối tác và tiến hành chỉnh sửa các giấy tờ như hợp đồng, hóa đơn để đảm bảo tính hợp pháp và minh bạch trong hoạt động kinh doanh.
Nghĩa vụ của các bên sau khi đổi chủ hộ kinh doanh cá thể
Việc thay đổi chủ hộ kinh doanh cá thể giữa chủ cũ và chủ mới không chỉ là sự thay đổi tên gọi trên giấy tờ mà còn đi kèm với những nghĩa vụ pháp lý quan trọng. Cả hai bên cần hiểu rõ và thực hiện đầy đủ trách nhiệm của mình để đảm bảo hoạt động kinh doanh diễn ra hợp pháp và minh bạch.
Trách nhiệm của chủ hộ kinh doanh mới
Chủ hộ mới sau khi thay đổi chủ hộ kinh doanh cá thể đã chính thức trở thành đại diện pháp lý của hộ kinh doanh kể từ thời điểm hoàn tất thủ tục sang tên. Điều này đồng nghĩa với việc họ phải thực hiện nghĩa vụ kê khai, nộp thuế đúng hạn, đảm bảo tuân thủ các quy định tài chính liên quan đến hoạt động kinh doanh. Mặc dù chủ mới có thể thuê người khác điều hành hoặc hỗ trợ, nhưng về mặt pháp lý, họ vẫn là người chịu trách nhiệm cuối cùng trong mọi vấn đề phát sinh.
Bên cạnh đó, mọi tranh chấp dân sự, khiếu nại từ khách hàng hoặc đối tác phát sinh sau thời điểm chuyển nhượng sẽ do chủ mới giải quyết. Ví dụ, nếu một khách hàng gặp tai nạn tại cửa hàng sau khi đã đổi chủ, thì chính người chủ mới sẽ phải đứng ra giải quyết vụ việc và chịu trách nhiệm bồi thường nếu có thiệt hại.
Trách nhiệm của chủ hộ kinh doanh cũ
Chủ hộ cũ sau khi thay đổi chủ hộ kinh doanh cá thể vẫn cần hoàn tất mọi nghĩa vụ tài chính phát sinh trước thời điểm chuyển nhượng. Bao gồm thanh toán các khoản nợ, hoàn tất hợp đồng đang thực hiện, và chịu trách nhiệm với các cam kết pháp lý đã ký. Nếu có thỏa thuận riêng với bên nhận chuyển nhượng về việc chia sẻ trách nhiệm tài chính, thì các điều khoản đó cần được ghi rõ trong hợp đồng để tránh phát sinh tranh chấp về sau.
Kết luận
Thay đổi chủ hộ kinh doanh cá thể là một thủ tục pháp lý quan trọng, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ cả bên chuyển nhượng và bên nhận chuyển nhượng. Việc thực hiện đúng quy trình không chỉ giúp đảm bảo quyền lợi cho các bên mà còn duy trì tính pháp lý, minh bạch trong hoạt động kinh doanh. Liên hệ với Team Dịch vụ pháp chế – Luật Thiên Mã, bạn sẽ tham vấn ý kiến chuyên gia pháp lý giúp phòng ngừa rủi ro và xử lý kịp thời, đúng quy định của pháp luật.
